infotekst:
DE “STEM VAN DE PIANIST” Speelt een pianist anders als hij ook componist is? Ja, zegt Gilead Mishory, sinds hij begon met componeren is zijn kijk op pianospelen veranderd. Componeren is vooral een vertaalkunst, namelijk het vertalen van wat de componist intern hoort in noten, zodanig dat het resultaat overeenkomt met wat hij zich voorstelde. Voor Mishory is interpretatie – in de breedste zin van het woord, ‘vertaling’ – het tegenovergestelde proces: de herontdekking van het gezonde idee in het schrijven van de ander. Gilead Mishory begon in 1994 met het componeren van werken voor piano. Maar de piano kreeg al snel gezelschap van de stem, aanvankelijk die van de pianist in het melodrama Begraaf de maan uit 1997. Gilead Mishory schreef kort daarna, eveneens op teksten van de Jiddische dichter Abraham Sutzkever, zijn één uur durende cyclus Lider-Togbuch, wederom “voor piano en pianiststem”. Voor Gilead Mishory horen muziek en taal bij elkaar, zoals in de Ontsnappingsstukken voor pianosolo gebaseerd op de roman van Anne Michaels. In 2005 gingen ze in première op de SWR in Baden-Baden, ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog. Samen met hun tweeën Psalmen voor strijkkwartet, cello en piano werden ze in 2011 op cd uitgebracht door NEOS ( NEOS 11022 ). Of het nu om bijbels materiaal gaat, Virgil, Gogol of Celan - Gilead Mishory heeft zich voortdurend beziggehouden met de relatie tussen taal en muziek, zoals in de grootschalige cyclus van Hebreeuwse ballads naar Else Lasker-Schuler voor sopraan en piano (“zo nu en dan met de stem van een pianist”), de Waterpsalm voor kamerkoor of de Chagall-setting Mijn verre thuis voor tenor en orkest uit 2007. Geen wonder dat er aan het eind van deze ontwikkeling een opera is, Isaaks jeugd voor acht solisten en kamerorkest uit 2010. Het pianostuk met de titel komt uit 2006 Cloches de joie en l’armes de rire (“Bellen van vreugde en tranen van het lachen”) – alsof het weer een prelude van Messiaen is, of van Claude Debussy… De titels van zijn preludes zijn zo …Danseuses de Delphes of …Brouillards Debussy liet het bijna verborgen door het heel klein met drie stippen aan het einde van elk stuk te plaatsen, alsof de speler pas achteraf zou moeten ontdekken wat het stuk zou kunnen betekenen. Misschien ook om niet op een dwaalspoor te worden gebracht en verleid te worden tot zogenaamde ‘vrijheden’, zoals Gilead Mishory bijna waarschuwend zegt. Voor hem als tolk staat discipline voorop, zeker bij Debussy. Het is een bekend gevaar om ze te verliezen in de stroom van kleuren. Er wordt dus in het begin gekeken naar de algehele structuur met alle vragen tussen wat belangrijk is en wat onbelangrijk, geheel en detail, constructiefheid en nuance, kleur en klank, tempo en lijn. Voor Mishory is het moeilijkste stuk van de cyclus wat betreft de relatie tussen tempo en lijn de Prelude …Des pas sur la neige ("Voetstappen in de sneeuw") uit het eerste deel. Waar hoort een rubato thuis en waar niet? Hoe zorgt pulsatie voor verbinding? En vooral: de ritmische structuur. Het moet op zijn minst ‘versluierd’ worden, vooral in de prelude …Brouillards bij de opening van het tweede deel. ‘Impressionisme’ – verkeerd begrepen – kan gemakkelijk een karikatuur worden. Mishory maakt geen onderscheid tussen een sonate van Beethoven en de preludes van Debussy, aangezien beide componisten even nauwkeurig zijn in hun muzieknotatie en hun speelinstructies. Mishory moet zich de schrijver voelen die voor een blanco vel papier staat als hij het ontstaan van de Preludes beschrijft met de woorden: “Ik ga zitten en begin met de eerste noot.” Voor Gilead Mishory dienen alle interpretatieve beslissingen een ‘ervaren realiteit’. En hier zijn we terug bij de taal. De pianist heeft zo'n levendig beeld van de individuele preludes dat je ze eigenlijk rechtstreeks uit zijn woorden zou kunnen schilderen. En hij ontdekte ook enkele ‘genetische overeenkomsten’, bijvoorbeeld tussen de Preludes …La fille aux cheveux de lin (“Het meisje met het vlashaar”) uit het eerste deel en …Bruyères (“Heather”) uit het tweede deel met hun vergelijkbare geluidsprocessen en een gemeenschappelijke associatie met de herderswereld. Elke prelude betekent een hele wereld voor Mishory. Hij kijkt ernaar als in een caleidoscoop en schudt de tonale, ritmische en emotionele lagen ervan door elkaar totdat hij de “Verzonken Kathedraal” ziet (...De kathedraal engloutie) kijkt zelfs ondersteboven voor je uit. Hij houdt van de scherpe contrasten van Debussy en zijn bijna groteske tekening van de mannelijke hoofdrolspelers (… Generaal Lavine (excentriek), …Eerbetoon aan S. Pickwick Esq. P.P.M.P.C) en tegelijkertijd zijn warme, rustige, discrete klanktaal in de landschapsfoto's en de sprookjesportretten van vrouwen. En hij bewondert Debussy's vermogen om in een minuut een podium op te zetten, zoals in de Spaans geïnspireerde Prelude …La sérénade interrompue (“The Disturbed Serenade”), een stuk dat voor Mishory vooral te maken heeft met menselijke zwakte. En dan vertelt hij hoe een ridder zijn gitaar stemt en begint te zingen onder het balkon van zijn geliefde, en hoe geïrriteerd deze Donna is: in plaats van te glimlachen gooit ze een bloempot neer, en hoe plotseling - in een vreemde toonsoort - uit een andere straat nadert een andere bewonderaar met een serenade... om medelijdend af te sluiten: "De ridder is arm." Dat Debussy's Preludes altijd over mensen gaan, hoe ze zien, horen, ruiken, proeven, liefhebben, dansen, lopen en uiteindelijk een prachtig vuurwerk opvoeren, wordt in elke noot overgebracht door de opname van Gilead Mishory. Sterker nog: Mishory geeft de denkbeeldige hoofdrolspelers uit Debussy's cyclus een stem, hij laat ze spreken en hun verhaal vertellen. Door dit te doen worden ze zelf de ‘pianistenstem’ van Gilead Mishory. Lotte Thaler |
programma:
| CD 1 Premier livre [01] Ik …Danseuses de Delphes 02:48 totale tijd: 42:20
CD 2 [01] Ik... Brouillards 03:09 totale tijd: 41:35
Gilead Misory piano Klassikinfo.de – De cd van de week Klaus Kalchschmid |
Persrecensies:
 06.02.2015 Honderd jaar zijn verstreken sinds het tweede boek van Claude Debussy's eminente Preludes voor het eerst werd uitgevoerd. Gilead Mishory viert dit jubileum met een opname die neerkomt op een waardig eerbetoon. Een levend evenement Aangename rust Silvan Habenicht
Klassikinfo.de Klaus Kalchschmid
Intiem privégesprek
Gilead Mishory's verslag van Debussy's Preludes is zeer intiem en puur. Met een compromisloze aandacht voor detail op het gebied van kleur, articulatie, frasering, tempo en dynamiek staat de pianist heel dicht bij Debussy’s idee van een behoorlijk sensueel maar nooit sentimenteel of suave tête-à-tête. De in 1960 in Jeruzalem geboren pianist Gilead Mishory, die eerder met Tudor opnam, brengt nu bij Neos zijn tweede productie uit - na één met eigen werk - en bewijst een Debussy-vertolker van het eerste uur. De twee boeken 'Préludes' van Debussy zijn geen programmamuziek en er is niets cyclisch aan. Elk stuk staat op zichzelf, en de ondertitels die de componist aan de 24 miniaturen gaf, zijn op zijn best bedoeld om de luisteraar te helpen zich iets onder de muziek voor te stellen, net zoals hij zich onder individuele beelden of poëzieverzen iets voorstelde dat hij waarschijnlijk niet had ingesteld. op muziek, maar inspireerde hem. De ‘Préludes’ bestaan, zoals hij zelf zei, “uit kleur en ritmische tijd”. Zo bezien zijn ze vaak slechts een echo van zijn indrukken. Dit wordt heel duidelijk in de interpretaties van Gilead Mishory, die het ‘doordachte’ benadrukken zonder dat de muziek ooit stopt. Zijn rubato-kunst, zijn gevoel voor een opwekkend ritme zelfs in het langzaamste stuk en zijn kleurenspel zijn daarvoor veel te verfijnd - zonder ooit intellectualistisch over te komen. Maar Mishory was zich zeker ook bewust van het gevaar dat de ‘Préludes’ anekdotisch zouden kunnen worden als de uitvoerder er geen zekere afstand van neemt en ze daarom eenvoudig schildert in plaats van met stevige penseelstreken. de frasering, de tempi en de dynamiek, deze stukken worden precies wat Debussy bedoelde: een intiem 'tête-à tête' tussen hem en de pianist.
http://www.br.de/radio/br-klassik/sendungen/leporello/cd-tipp-debussy-preludes-mishory100.html
“La fille aux cheveux de lin” … “Het meisje met het haar van linnen” – zeker een van de beroemdste preludes uit de baanbrekende collectie van Claude Debussy en, ondanks de eenvoudige structuur, veel meer dan een muzikaal genrestuk. Gevoelig gepresenteerd, maar zonder vals sentiment, ontvouwt de muziek een ruimte van gewichtloosheid; het gevoel van een tijd opgeschort in tijdloosheid.
Gilead Mishory, zelf een componist met grote expertise, maar vooral een internationaal uitmuntende pianist vanwege de klankcultuur en nauwkeurigheid van zijn spel, maakt over de hele linie indruk in zijn onlangs gepresenteerde totaalpresentatie van Debussy's compendium. Welke wereld de individuele prelude ook opent – en voor Mishory heeft elk stuk zijn eigen wereldsheid – het ontvouwt een innerlijke breedte die ongeëvenaard is. De titels van de stukken, die Debussy aan het einde en tussen haakjes vrijwel en passant communiceerde, fungeren als de echo's van een delicate indruk of barstende uitbarstingen.
Doordachte en beheerste Rubati
“Ce qu'a vu le vent d'0uest” – uit de uiterst virtuoze cascades van wat de westenwind zag. Gilead Mishory, geboren in 1960 in Jeruzalem, studeerde onder meer bij Gerhard Oppitz in München. Hij geeft les aan de Freiburg University of Music, geeft masterclasses over de hele wereld en onderhoudt een uitgebreid repertoire. Wat zijn interpretatie van Debussy's Preludes zo waardevol maakt, heeft te maken met een bijzonder gevoel voor evenwicht. Het vermogen van deze pianist om iriserende klankkleuren te laten bloeien, synesthetisch te transformeren en op te lossen in onheilspellende geuren, gaat niet ten koste van een duidelijke tekening van de compositorische texturen. Mishory weet zelfs het kleinste ritmische detail tot leven te wekken - maar altijd in overeenstemming met het belang ervan in het overkoepelende ademhalingsproces van de muziek. Alle rubati zijn goed doordacht en goed gecontroleerd - nooit slordig of gedragen door valse gevoeligheid. In muziek waarin zeer kunstig geënsceneerde ontbindingstendensen zijn ingeschreven (zowel in de individuele miniatuur als in de grote bogen van het dubbelopus), bewaren vocale contouren en dynamisch stabiliserende krachtlijnen een wonderbaarlijk evenwicht. Zwaartekracht van de maan: de conclusie van “…La terrasse des audiances du clair de lune”.
Helmut Röhm
http://www.mdr.de/mdr-figaro/musik/take-five490.html
Net als Frédéric Chopin vóór hem schreef ook Claude Debussy een cyclus van 24 Preludes: composities die de contemplatieve houding van het impressionisme weerspiegelden. Daar stond het zonovergoten beeld van de heuvels van Anacapri naast dat van een dansende kobold of een verzonken kathedraal; Debussy liet het maanlicht over het denkbeeldige terras van zijn publiek dwalen; Hij speelde een opgewekt spel met intervallen van tertsen of stelde zich voor hoe tonen en geuren door de lucht draaiden. Een bundel boordevol ideeën, die de Israëlische pianist, componist en Breisgau-resident Gilead Mishory interpreteert op zijn nieuwe cd. Mishory verklaarde dat het belangrijk was om de muziek niet te laten verzinken in vage impressionistische clichés. Hij speelt met ritmische precisie en weet kleine verrassingen te verwerken; hij verduidelijkt de structuren van de muziek zonder in een koele, analytische toon te vervallen. Gilead Mishory brengt ook de zachtere facetten van een vleugel naar voren, die qua klank behoorlijk harde kanten heeft; Met zijn delicate aanraking weet hij de rustige preludes zo krachtig te spelen dat deze 84 minuten geen moment vervelen. |
Onderscheidingen en vermeldingen:
| Klassikinfo.de – De cd van de week De componist en pianist Gilead Mishory heeft herhaaldelijk gewerkt met de 24 Preludes van Claude Debussy. De dubbel-cd, die in coproductie met SWR op het NEOS-label verscheen - het label heeft ook composities van hem uitgebracht - is alweer zijn derde (de eerste twee cd's werden ook voor omroepen gemaakt). Het biedt een maximaal kleurenspel en verlicht de harmonische structuren van deze zeer verschillende stukken, terwijl het tegelijkertijd precieze kenmerken en de grootste ritmische nauwkeurigheid biedt. Vaak is het niet meer nodig om de titels te kennen die de componist bewust aan het einde van de stukken heeft geplaatst. Een referentieshot! Klaus Kalchschmid |