infotekst:
MALIN BÅNG · WERKT VOOR ORKEST Voordat ik begin met componeren, stel ik me het orkest voor als een enorme speelruimte waarin de vele muzikanten verspreid zijn, klaar om elke vorm van muzikale actie uit te voeren. De communicatieve rol van elk instrument is voor mij een essentiële inspiratiebron, en totaal verschillende concepten komen tot leven als ik nadenk over de dynamische relatie tussen het individu en het collectief in zo’n grote groep mensen. Om het orkest van binnenuit te verkennen, wil ik dat alle geluiden uitsluitend door de leden worden geproduceerd, zonder de noodzaak van externe input. Met dit doel voor ogen heb ik een uitgebreid concept ontwikkeld van de rol van de muzikant. Mocht ik op zoek zijn naar een geluid dat buiten het palet van het orkest ligt, dan zou ik misschien een akoestisch object in de orkestratie kunnen introduceren, eveneens met gedetailleerde precisie. Als je voor een orkest componeert, ontwikkel je een specifieke relatie met het orkest als muzikale ruimte, met al zijn unieke sonische perspectieven. Ik streef ernaar de contrasten binnen deze klinkende ruimte te verkennen - om de nabijheid van gedetailleerd geluid en de resoluties ervan met ruimtelijke, klankkleurstructuren te ervaren. Ook de mogelijke ruimtelijke beweging van een geluid is een belangrijk aspect dat bij dit onderzoek hoort: hoe kan een geluid langzaam uit een bleke horizon tevoorschijn komen en geleidelijk bijna pijnlijk dichtbij en helder worden? Beweging is het centrale element van alle stukken, en de stroom van beweging creëert het formele raamwerk van de muziek. De idealistische beweging splinters van uitbundige rebellie ontwikkelt zich heel geleidelijk, van het klikken van een typemachine tot een golf van anarchie waarbij het hele orkest betrokken is. In weerwoord en gemiddeld, pågar Er zijn lagen van stedelijke beweging waarin het contrapunt van voertuigen en de activiteiten van mensen voortdurend verschuift. En in irimi Het perspectief wordt zo versmald dat het een observatie wordt van de lichaamsbewegingen en de extreme focus en energie die kenmerkend zijn voor vechtsporttechnieken. Alle stukken op deze cd zijn concertopnamen, in de meeste gevallen van de première, en ze dragen de opwinding, energie en focus met zich mee van dat unieke moment waarop muziek voor het eerst een publiek ontmoet. Mijn oprechte dank gaat uit naar de betrokken orkesten, dirigenten en solisten voor hun actieve inzet, hun gedetailleerde precisie en hun prachtige en fantasierijke interpretaties! gemiddeld, pågar (2014) In maart 2014 bezocht ik voor een paar dagen mijn geboorteplaats Göteborg, die ik al lang geleden had verlaten. Ik wilde een geluidswandeling door de stad maken – luisteren naar hoe de sfeer en het karakter van de stad vandaag de dag klinken zonder enige visuele input. Ik maakte veldopnames in het luidruchtige Valand met zijn vele trams en in Brunnsparken met zijn constante chaotische contrapunt van mensen, vogels en verkeersberichten. Ik maakte een ritje op de havenveerboot van Älvsnabben en werd meegezogen in het brullende geluid van de remmende motoren, afgewisseld met het koele kabbelen van de zee. Ik bezocht de kathedraal van Göteborg, waar de voetstappen op de grindpaden zich vermengden met de langzame glissando's van de trams. De urban lifestyle en urban geluidsbeelden zijn de afgelopen jaren een belangrijke inspiratiebron geweest voor mijn composities. Elke stad heeft zijn eigen specifieke sonische persoonlijkheid die de bewoners voortdurend creëren in hun dagelijks leven. Muziek is voor mij een soort dagboek geworden waarin ik de stad portretteer waarin ik momenteel woon en een manier om de geluiden te eren die ons dagelijks leven begeleiden. weerwoord (2015) weerwoord werd gecreëerd ter gelegenheid van het festival ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van Helmut Lachenmann in november 2015 in Stuttgart. Ik ontmoette Helmut Lachenmann voor het eerst in zijn geboorteplaats Stuttgart. Ik vroeg hem mij enkele interessante plekken in de stad te laten zien die ik als uitgangspunt voor een nieuwe compositie wilde gebruiken. We reden heuvels op en af door het drukke spitsverkeer in Stuttgart, en hij liet me genereus alle huizen en plaatsen zien die voor hem belangrijk waren toen hij en zijn gezin hier opgroeiden. Ik besefte al snel dat ik uit al deze plekken degene moest kiezen die de grootste uitdaging bood, maar muzikaal gezien het meest fascinerende was: de Wagenburgtunnel. Deze tunnel verbindt het stadscentrum van Stuttgart met de oostelijke delen van de stad en wordt nu gebruikt door talloze auto's, vrachtwagens en bussen. In plaats van de geschiedenis van de tunnel te documenteren, geeft de vorm van het stuk zowel het geluid van de tunnel vandaag de dag weer als hoe ik die zelf heb ervaren. Wanneer je door de Wagenburgtunnel loopt, ervaar je de tijd als uiterst aanwezig en doelgericht, als een onvermijdelijke en krachtige kracht die je vooruit trekt. Een heel spectrum van luchtige, heldere timbres en pulserende donkere geluiden stroomt op topsnelheid door deze kamer. De rol van de contrabas- en percussiesolisten is het verkennen van de tunnel en zijn omgeving. Het orkest vertegenwoordigt de tunnel zelf en doet in eerste instantie wat een tunnel typisch doet door schaduwen op de solisten te werpen en deze te laten echoën. Geleidelijk aan gaat de tunnel een actievere rol spelen en begint de indringers te provoceren met snelle en soms harde confrontaties. De objecten die de percussionist gebruikt zijn ‘draagbare tunnels’: buizen van metaal en kunststof die doorgaans worden gebruikt voor de afwatering tijdens bouwwerkzaamheden. splinters van uitbundige rebellie (2017 / 2018) Terwijl ik bezig ben splinters van uitbundige rebellie werkten, hadden de politieke omstandigheden waarin we momenteel leven zich op steeds gewelddadiger manieren gemanifesteerd. Politici en de krachten op de mondiale markt zijn echter niet het enige dat de ontwikkeling van de huidige samenleving beïnvloedt. Innovatieve methoden en meningen van ‘gewone’ individuen die een blijvende invloed hebben op het politieke discours nemen elke dag toe. Bescheiden maar gedurfde initiatieven verspreiden zich als een sneeuwbaleffect over de sociale media en zijn een natuurlijk onderdeel geworden van de nieuwscycli. We zien hoe deze nieuwe hoeksteen van het idealisme probeert de aandacht te verleggen van simplistische, eendimensionale verklaringen naar contexten waarin het volledige spectrum van ingewikkelde details zichtbaar wordt en de talloze stemmen die ons omringen aanwezig zijn. Voor mij is het orkest een dynamisch platform van waaruit ik de relatie tussen het individu en het collectief kan verkennen, of de zeer gevoelige communicatie tussen een instelling en haar leden. De orkestrale structuur bestaat uit twee robuuste, mechanische, tegengestelde blokken die geleidelijk worden getransformeerd door verschillende beïnvloedende factoren die de blokken dwingen tot interactie en met elkaar verweven zijn. Eén van deze invloeden bestaat uit fragmenten van min of meer actuele liederen die symbolen zijn geworden van democratie en mensenrechten, een verbindende kracht in de strijd tegen verschillende vormen van discriminatie over de hele wereld. De tweede beïnvloedende factor zijn de stemmen van de orkestleden, die individuele initiatieven vertegenwoordigen en van ver opduiken in de vorm van een collectieve klankwolk. De derde beïnvloedende factor is de typemachine; voor mij is het het ultieme symbool van het geëngageerd schrijven van zorgvuldig doordachte teksten, gebruikt door moedige mensen die zich in stille oppositie bevinden. Iets wat mij opwindt is dat iedereen tegenwoordig zijn eigen ‘typemachine’ kan kiezen en de kracht van woorden kan gebruiken om een golf van steun te creëren om de democratie te behouden en te versterken. irimi (2012) irimi, een compositie voor het Klangforum Wien, richt zich op het samenspel van verschillende lichaamsbewegingen en de klank van de oppervlakken van de instrumenten. De meeste instrumenten zijn gemaakt van hout en metaal, maar de rijke sonische mogelijkheden van deze materialen zelf worden zelden onderzocht. Zoals bij drums verschillende timbres ontstaan door te borstelen, tikken, wrijven of zelfs strijken met een strijkstok, zo wordt hier het instrumentale materiaal uitgebreid. De precisie en organische stroom van lichaamsbewegingen in de Japanse krijgskunst Aikidō hebben zowel de beweging van gebaren door het ensemble als de methoden voor het produceren van het instrumentale geluid beïnvloed. De actieve stilte en gerichte energie, gecombineerd met explosieve uitbarstingen van gecontroleerde bewegingen, creëren een reeks contrasterende dialogen waarin de houten en metalen klankkleuren worden onderzocht. Malin Bang programma: Malin Bang (* 1974) [01] gemiddeld, pågar voor symfonieorkest (2014) * 10:24 WDR Symfonie Orkest [02] weerwoord voor versterkte contrabas en versterkte objecten met symfonieorkest (2015) * 16:01 Uli Fussenegger, contrabas [03] splinters van uitbundige rebellie voor symfonieorkest (2017/2018) 19:52 SWR Symphonieorchester Opname van de première, Donaueschinger Musiktage [04] irimi voor Sinfonietta (2012) * 15:55 Geluidsforum Wenen Registratie van de première, impulsfestival, Graz Totale speelduur: 62:21 Live-opnames Onderscheidingen en vermeldingen: Het panel van het Zweedse radioprogramma “Musikrevyn” prijst de opname “Malin Bång – Works for Orchestra” met de hoogst mogelijke score: “Art Music of the Year” |