infotekst:
VERLANGEN NAAR STILTE Het idee voor de 33 hier gepresenteerde pianostukken ontstond uit een compositieopdracht voor het internationale compositieproject ‘250 Piano Pieces for Beethoven’, geïnitieerd door de Bonniaanse pianiste Susanne Kessel, ter gelegenheid van de 250ste verjaardag van Ludwig van Beethoven in 2020. 250 componisten waren gevraagd om zich te laten inspireren door het leven en werk van Beethoven en daar een kort pianostuk over te schrijven. Toen ik opnieuw in contact kwam met deze geweldige componist, merkte ik hoeveel mijn interesse in zijn muziek is veranderd sinds mijn studententijd tot nu. Waren het vroeger de snelle, virtuoze delen en grote symfonieën, tegenwoordig zijn het vooral de rustige en eenvoudige passages, vooral in de late werken, die mij fascineren en diep raken. Na de laatste zin hoor ik bijvoorbeeld de Pianosonate op. 111 altijd lang in de stilte die de meeslepende muziek van Beethoven creëert, door pulserende tertsen of eindeloze trillers. Deze passages hoorde of speelde ik op momenten dat ik verlangde naar een heilzaam contrast met het leven van alledag, dat vaak getimed is en overspoeld wordt met mediaprikkels. Vanuit een innerlijke behoefte begon ik met dit in gedachten korte pianostukjes te schrijven, die uit zo min mogelijk muzikaal materiaal moesten bestaan. Simpele gedachten die eindigen voordat ze zich manifesteren, om de luisteraar bij het volgende stuk in een andere mentale richting te sturen. Ik heb bewust virtuoze en snelle delen vermeden om een contemplatieve sfeer te creëren - mijn idee van een veranderende muzikale mantra, die bij het luisteren idealiter op een positieve manier een gevoel van verdwaalde gedachten creëert. In twee fasen van het werk ontstonden ‘33 benaderingen van stilte’, die ik in een voor mij zinvolle volgorde arrangeerde. Sommige ontwikkelen zich vanuit een akkoord dat in het begin herhaaldelijk in een arpeggio wordt gespeeld totdat er nieuwe harmonische mogelijkheden ontstaan door een delicate bastoon. Anderen balanceren op het koord tussen conventionele harmonie en im pp gespeelde dissonanten, die door ze zachtjes te vermengen een sensuele, bijna harmonieuze kleurstelling creëren. Wat mij aansprak, was het bijhouden van hoeveel herhalingen leiden tot eenvormigheid, zelfs tot verveling, en in hoeverre dit risico kan worden uitgebuit zonder de wens om te luisteren te verliezen. Wanneer wordt de luisteraar verrast door een kleine afwijking, en welke intensiteit en snelheid levert dit op bij de interpretatie? In deze cyclus lag de focus voor mij op het weglaten, het doen zonder, maar ook op het kunnen toestaan. Het slotakkoord in D majeur van nr. XXIII is een voorbeeld. Voor sommige experts misschien te harmonieus, maar voor mij is het een innerlijke behoefte. Terwijl ik dit schrijf, las ik een rapport over de Koreaanse hoofdstad Seoel en de traditie daar om rond de jaarwisseling 33 keer een grote bel te luiden, omdat dit getal in Korea als een geluksgetal wordt beschouwd. Dus besloot ik spontaan om mij te beperken tot dit aantal stuks. Voor mij is het een mooie gedachte om »Yearning for Silence« een extra goede ster te geven. Markus Schimpp programma:
|