infotekst:
Spahlinger staat niet bepaald bekend als een snelle typist, maar de schrijftijd, acht jaar, is uitzonderlijk lang, zelfs naar zijn maatstaven. De première van het stuk werd vijf keer uitgesteld voordat het uiteindelijk in november 2005 werd gerealiseerd (Theaterhaus Stuttgart). Eindelijk, tussen de ruïnes van de toonorde en de rauwe en nieuwe constructies van geluids- en ruisarchitectuur, opent Spahlinger daadwerkelijk iets nieuws, iets dat nog niet is gehoord, en markeert daarmee waarschijnlijk een keerpunt, niet alleen in zijn eigen werk, maar in de huidige muziekproductie in het algemeen. De huidige meerkanaals surround-opname van 20 januari 2007 met de pianisten van UA is een baanbrekende prestatie van musica viva München.
|
programma:
Kleuren van vroeger (2005)
voor zeven piano's
[1] 06:03 uur Zaterdag 1
[2] 02:02 uur Zaterdag 2
[3] 10:47 uur Zaterdag 3
[4] 07:16 uur Zaterdag 4
[5] 15:52 uur Zaterdag 5
[6] 04:19 Zaterdag 6
totaal: 46:47
Ensemble Overplus (Axel Gremmelspacher, Peter Hoffmann, Sven Thomas Kiebler, Eun Ju Kim, Hansjörg Koch, Irmela Roelcke, Elmar Schrammel)
James Avery, dirigent
Live opgenomen op 20 maart 2007 in de Carl-Orff-Saal, Gasteig, München
Persrecensies:
07/08.2008
De twee stichtende pianisten van Ensemble SurPlus, Sven Thomas Kiebler en Eun Ju Kim, worden vergezeld door gastpianisten Axel Gremmelspacher, Peter Hoffmann, Hansjörg Koch, Irmela Roeleke en Elmar Schrammel onder leiding van James Avery in de eerste opname van Farben der Frühe ("Morgenkleuren") door Mathias Spahlinger. Morning Colors, gecomponeerd en in première gegaan in 2005, werd opgenomen tijdens een concert in München in 2007. De opnamewaarden zijn hoog en geven de ruimtelijke scheiding weer van de zeven concertvleugels waarvan deze formidabele partituur afhankelijk is. De uitvoeringen zijn uitstekend, hoewel de muziek zelf, althans in mijn oren, diep verbijsterend is.
Over het algemeen weersta ik bij het recenseren van nieuwe werken de verleiding om naar de noten te kijken en probeer in plaats daarvan een indruk te vormen die strikt op de muziek zelf is gebaseerd, niet ondersteund door intellectuele steigers. Toegegeven, halverwege Morning Colors bladerde ik door de programma-aantekeningen van Andreas Kosack in een poging te begrijpen wat er precies aan de hand zou kunnen zijn. Het is niet zo dat deze muziek op geen enkele manier onbegrijpelijk is, maar dat het zo verbazingwekkend anachronistisch lijkt - alsof het een tijdreis was naar een workshop in 1951 op de Darmstadt Summer Courses for New Music. Evenmin werpen de aantekeningen veel licht. Kosack verwijst onheilspellend naar de filosofen Spinoza en Liebruck; hij zinspeelt op muzikale citaten van Chopin, Skrjabin, Ravel en Thelonious Monk die in de partituur zijn opgenomen (waarvan er geen enkele voor mij hoorbaar was); en hij citeert de overtuiging van de componist: "Anarchie in de zin van onbestuurd zijn - dat is het ontbreken van iets dat op de eerste plaats komt en zichzelf doet gelden - is de basis voor alles in het leven." Ja - en?
De 47 minuten durende Morning Colors ontvouwen zich in zeven min of meer contrasterende, titelloze delen. In sommige opzichten is de meest opmerkelijke de derde en tweede langste met iets minder dan 11 minuten. De eerste acht-en-een-halve minuut van dit deel bestaat uit niets anders dan een enkele toonhoogte in het basbereik van de piano's, herhaald in variërende ritmische patronen en doorgegeven aan de piano's. Misschien ben ik verwend door te vaak naar Steve Reich's Six Pianos uit 1973 te luisteren, maar ik moet geloven dat massale keyboards een fantasierijke reactie kunnen stimuleren die verder gaat dan wat hier wordt gehoord. Uiteindelijk lijkt Morning Colors in een vacuüm te zijn gecomponeerd, onschuldig aan volwassen Boulez, Stockhausen en Nono, en zalig onwetend van enige muziek die de afgelopen 45 jaar uit Amerika of het VK is voortgekomen. Natuurlijk zou dit er allemaal niet toe doen als een originele creatieve stem iets zou zeggen - wat dan ook. Mee culpa! Ik slaag er niet in om het te horen.
De verpakking van de opname is knap, en de toon van Kosacks vertroebelende commentaar is op zijn minst serieus. Wat de 'ochtendkleuren' betreft, ze moeten een van de slechtste nachten ooit hebben gevolgd.
Patrick Rukker
06.2008
Piano Nieuws november/december 2007
11/12.2007
RONDO plus 5/07
