Rudolf Kelterborn: Nieuwste werken

Homage à FD – Imaginary Scenes voor vijf instrumenten en vrouwenstem

De puur muzikale (vandaar ‘denkbeeldige’) scènes geven het publiek alle ruimte om hun eigen associatieve fantasieën te ontwikkelen. Bij het luisteren naar deze muziek kun je je ook scènes voorstellen die ‘bevolkt’ zijn met allerlei personages uit de toneelstukken van Dürrenmatt: een engel, Nebukadnezar, Kurrubi, Romulus, Knipperdollinck, Ann, Schwitter, Claire Zachanassian, Excellentie, Silvia, enz. zijn maar geen bindend “programma” voor degenen die luisteren. Ik wilde een muzikaal portret creëren van de grote schrijver vanuit mijn zeer persoonlijke perspectief, wiens werk het hoogste drama, intellectuele reflectie, sarcasme, tedere poëzie, visionair - maar ook vulgair omvat.

In de zangpartij worden geen samenhangende teksten gebruikt, maar alleen losse woorden en enkele woordcombinaties, die allemaal uit Dürrenmatts toneelwerken komen, maar ook in teksten van andere auteurs kunnen voorkomen. De compositie werd in 2010 gecreëerd in opdracht van het Centre Dürrenmatt Neuchâtel ter gelegenheid van het 10-jarig jubileum en is opgedragen aan zangeres Jeannine Hirzel, dirigent Pierre-Alain Monot en het Nouvel Ensemble Contemporain NEC.

Woorden in volgorde van eerste verschijning: blind / gebroken / verschrikking / vergankelijk / mensheid uitgedoofd / verscheurde lijken / beul / gerechtigheid / moordenaarskuil / torens breken / kou van de lucht / verbazing / nieuwe wonderen / blauw / glinsterende woestijn / verblind / licht / sterren / Andromedanevel / Antares / zilverachtig helder / stilte / met jou / sinds ik van je hou / schijnt / vuur / laaiende vlam / ik brand / generaal / ik vernietig / een schreeuwende mond / zwarte schaduwen / ik ben / ik ben geen schaakstuk / gelach / koud

uit: Meteoor / De deadline / Het bezoek van de oude dame / Er staat geschreven / De deelnemers / Hercules en de stal van Augenia / Een engel komt naar Babylon / De natuurkundigen / Romulus de Grote / De blinde man

Kamersymfonie 3 voor twee piano's en drie instrumentale groepen

De Kamersymfonie 3 bestaat uit twee zinnen: Ik Atmosferen en II-acties. Deze titels maken duidelijk dat er twee delen zijn die qua karakter, expressie en dramaturgie heel verschillend zijn. Muzikaal materiaal (motieven, vormen, harmonie, timbres etc.) zijn de twee delen echter zeer nauw (en hoorbaar!) met elkaar verbonden, zodat ze ondanks alle contrasten een overkoepelend geheel vormen. De instrumenten zijn onderverdeeld in de volgende groepen:

– twee piano’s gebruikt als solist (individueel en als duo) en in diverse kamermuziekcombinaties
– Trio harp / gitaar / drums in fellere kleuren
– Fluit / hobo / trompet / strijkkwartet
– Klarinet / hoorn / trombone / contrabas / drums in donkerdere kleuren

Het werk werd geschreven in opdracht van de “Private Kulturclub Lucerne” en is opgedragen aan het pianoduo Adrienne Soós en Ivo Haag. Ik schreef het werk ook voor het Nouvel Ensemble Contemporain NEC en dirigent Pierre-Alain Monot, met wie ik verschillende uitvoeringen heb uitgevoerd.

“Ik hoor mezelf” – Rondo voor sopraan, hobo (Engelse hoorn), cello en piano
met teksten van Ernst Jandl

Het werk werd in 2006 gemaakt in opdracht van het “Ensemble Aequatuor” en ging in hetzelfde jaar in première in Zürich als onderdeel van de “Dagen voor Nieuwe Muziek”. “Rondo” is geen verwijzing naar de muzikale vorm van de negenstemmige compositie, maar eerder naar de arrangementen van de teksten: liegen, met jou - een prachtig liefdesgedicht - verschijnt in totaal vier keer, maar telkens in totaal verschillende muzikale texturen (in de laatste vorm, nr. IX, alleen als fragment). In nr. IV, seconden hoorspel, de tekst wordt door twee muzikanten bijna in zichzelf gemompeld, nauwelijks verstaanbaar; Gedicht nr. VII wordt in puur instrumentale vorm vertaald - deze muziek zonder woorden lokt vervolgens als het ware een zeer dramatische vocale reactie uit (nr. VIII).

Concerto voor altviool en orkest

Het altvioolconcert werd geschreven in opdracht van de Bern University of the Arts en is opgedragen aan de uitvoerders van de première: Jessica Rona (altviool), Thomas Rösner (dirigent) en het Biel Symphony Orchestra. De compositie bestaat uit drie delen die in elkaar overgaan en niet duidelijk van elkaar gescheiden zijn, getiteld “À la recherche”, “Bewegt” en “Adagio”. Er zijn verschillende perspectieven en ruimtelijke effecten in de relatie tussen solo-instrument en orkest: echte solopassages (bijvoorbeeld aan het begin), delen van de solo-orkestconfrontatie en delen waarin de altviool integreert in kamermuziekorkestgroepen en niet naar voren komt als een bijzonder solist.

Rudolf Kelterborn