infotekst:
STEFAN SCHULZKI · KAMERMUZIEK Aan het begin van mijn werk aan Pianoconcert Ik zocht naar clusters van noten die meestal het materiaal van verschillende majeurakkoorden combineerden. De associatie van spiegelgladde bergmeren suggereerde mij een langzame beweging, waarvan de irritatie ervoor zou moeten zorgen dat ondanks de contemplatie een zekere spanning wordt opgebouwd. Ook het volgende, snelle gedeelte wordt gekenmerkt door majeurtoonsoorten en dissonanten. Daarna volgt een minutenlang accelerando, dat uitmondt in een quasi-tijdloos gedeelte, en vervolgens weer een traploze bocht in de tijd, dit keer in de andere richting - van zo'n 250 naar zo'n 12 slagen per minuut - en tegelijkertijd van van het stilste tot het luidste, waar de gebeurtenissen als het ware hun maximum bereiken onder een microscoop. Ook daar wordt nog een “nulpunt” bereikt voordat een korte coda het oorspronkelijke materiaal in een nieuw licht plaatst. Voor het aDevantgarde Festival-project »Een smerig nummer! Ugh!” schreef Norbert Niemann speciaal voor mij Politiek lied 2011 voor het op muziek zetten. In de loop van mijn overwegingen over de implementatie kwamen de stilistische middelen van overdrijving en ironische overdrijving in me op om de aandacht te verscherpen. De zangpartij vereist vaak razendsnel schakelen tussen een grote verscheidenheid aan emotionele houdingen. Deze snelle perspectiefwisselingen zijn vaak terug te vinden in mijn muziek en kun je opvatten als een boodschap: je moet je eigen wereldbeeld nooit te serieus nemen. Eén definitie van de term 'reflectie' is: hoe helderder en groter een lichaam, hoe sterker de reflectie ervan op een ander lichaam ernaast schijnt. In figuurlijke zin zou je ook kunnen zeggen: hoe extremer een gebeurtenis, hoe meer deze zijn stempel drukt op iemands emotionele biografie. Mijn reflectiestukken gaan altijd over situaties die door hun intensiteit ook achteraf zichtbare of merkbare indrukken achterlaten, zelfs bij mensen die er niet extern bij betrokken zijn. Voor een project in het Augsburg Leopold Mozart Center met meerdere bezettingen moedigde componist Markus Schmitt mij aan om ook een nieuwe bezetting van Goethe bij te dragen en gaf hij mij de Elf koning nabijheid. Ik heb nog nooit zo lang geaarzeld voordat ik een compositorische taak op mij nam, omdat het simpelweg onmogelijk is om de Schubert-klassieker te negeren... Zelden is het voor mij zo moeilijk geweest om andere oplossingen te vinden die mij niet aanzienlijk slechter leken - en ook de één of ik moest andere overeenkomsten accepteren (bijvoorbeeld snelle pianodrietallen of de vocale gebaren in “Dem Vater grauset’s”), want ondanks mijn pogingen om verschillen te vinden, wilde ik niet ten koste van alles anders zijn dan Schubert... uiteindelijk Ik moest in ieder geval proberen de tekst op een zo zelfstandig mogelijke manier op muziek te zetten (hoe moeilijk dit ook was!) - en het strikt vermijden van enige gelijkenis zou zich tegen deze intentie hebben verzet, evenals een onbewuste of onzorgvuldige overname van bestaande Schubertiaanse oplossingen. De Drie epigrammen naar Bertolt Brecht gemaakt voor een project op het Brechtfestival in Augsburg, waar de oorlogsprimer op één avond in zijn geheel op het podium werd gebracht. De 69 foto's werden geprojecteerd en de bijbehorende Brechtiaanse kwatrijnen werden voorgedragen door actrice Rike Schmid of uitgevoerd door koor, solisten en piano. Naast de uitvoering van bestaande composities van Hanns Eisler en Paul Dessau werden ook Augsburg-componisten (naast mij Richard Heller, Michael Kamm, Wolfgang Lackerschmid en Tom Simonetti) uitgenodigd om individuele epigrammen op muziek te zetten. De tijd en de kamer is een toneelstuk van Botho Strauss dat fragmentarische beelden rond de hoofdpersoon Marie Steuber gebruikt – dit is mijn interpretatie – om op een kunstzinnige en niet-lineaire manier het verhaal te vertellen van de moeilijkheden van interpersoonlijke communicatie en uiteindelijk mislukte relaties. Voor zijn productie in het Deutsches Theater in Berlijn (2001/2002) vroeg regisseur Jarg Pataki mij om originele muziek te schrijven voor de Debussy-bezetting van altviool, fluit en harp, die stilistisch overeenkomt met mijn eigen muziek en tegelijkertijd de de sensualiteit van Debussy en de precisie verenigd door Webern. Hij was genereus genoeg om mij tijdens zijn afwezigheid uit te nodigen op zijn boerderij in de buurt van Genève. In november heb ik in drie weken tijd Stephen Hawking en Botho Strauss in afzondering kunnen lezen en de als intermezzo's gebruikte miniaturen kunnen componeren, waarin een reeks noten gevarieerd is die verwijst naar het beroemde trio van Debussy. Stefan Schulzki programma:
|
